S 475

A.D. 941. King Edmund to Ælfheah, minister; grant of 16 hides (mansae) at Pitminster, Somerset. Latin with English bounds.

Archive: Winchester, Old Minster

MSS: BL Add. 15350, 30r-31r (s. xii)

Printed: K 1140; B 770.

Comments: Grundy, Somerset, pp. 30-4, on bounds; Drögereit 1935, pp. 378-9, authentic; Finberg, ECW, no. 444, authentic; Hart 1970/1, p. 27 (no. 55), authentic; O'Donovan 1972, pp. 32-3, citing Whitelock, may not be reliable; Keynes 1980, p. 66 n. 124, on formulation, cf. S 440, the grant of the same estate to the same beneficiary.

Ðis is þara . xvi . hida boc æt Pipigmynstræ þe Edmund cing gebocode Elfegæ his þegnæ on ece yrfæ .

Beantis universorum voce monemur preclara . procuremus incessanter sine amaritudine mentis huius seculi ambitione integra libertate apertis januis intrare ad eum qui suo cruore scelera nostra detersit injusta . Licet primi prothoplasti facinore violata improbis successionibus deterioranda . istic degentibus vilescerent . tamen omnibus namque sapientibus notum ac manifestum constat quod dicta futura vel facta pro multiplici erumpnarum perturbatione . et cogitationem vagatione frequenter ex memoria recedunt . Nisi apicibus litterarum et custodiæ cautela scripturarum reserventur . et ad memoriam revocentur .

Idcirco ego Eadmundus . industrius Anglorum rex cæterarumque gentium in circuitu persistentium . secundo anno imperii mei litteratoriis apicibus roboravi . quod cum consensu heroicorum virorum tradidi cuidam meo fideli ministro vocitato nomine Ælfheago modicam numinis mei partem . id est . xvi . mansas agelluli aeternaliter tradendo concessi . ubi turbarum collatione jamdudum nomen illatum hoc adesse propertur . æt Pippingmynstre . ut terram jam prefatam meo scilicet ovante concessu tramitibus suæ possideat vitæ . Deinceps namque sibi succedenti cui voluerit heredi derelinquat ceu predixi in æternam hereditatem . Maneat igitur meum hoc immobile donum æterna libertate jocundum cum omnibus quæ ad ipsum locum pertinere dinoscuntur . tam in magnis quam in modicis rebus . Campis . pascuis . Pratis . Silvis . dirivatisque cursibus aquarum . excepto communi labore . expeditione . Pontis . arcisvæ coedificatione .

Si qui denique michi non optanti hanc libertatis cartam livore depressi violari satagerint agminibus tetre caliginis lapsi vocem audiant examinationis die arbitris sibi dicentis . 'Discedite a me maledicti in ignem eternum'1 . Vbi cum demonibus et cum Juda Christi proditore ferreis sartaginibus crudeli torqueantur in pæna . Si non ante mortem digna hoc emandaverint penitentia . Sed tamen surgunt frequenter nenia machinantium quomodo possunt infringere statuta priscorum . Sed hoc omni modo ab omnibus christianis interdico . ita ut meum donum corroboratum sit cum signaculo sanctæ crucis . Etiam si quis alium antiquum librum in propatulo protulerit nec sibi nec aliis proficiat sed in sempiterno graphio deleatur et cum justis non scribatur nec audiatur .

His terminibus predicta terra circumgirata esse videtur .

Ðis synd þa land ge mere to þan . xvi . hidum æt Pippingmynstre. Ærest of fearres cumbes heafde west on ðone herepoð . swa west and langes þes herepoðes . þet it cyme to easte wearðre ac beara . þæt norð on ge richte of ac beara weste weardre on þæs biscopes ge mere . 7 bennacumbes . Swa adun æfter þæs biscopes ge mere 7 bennacumbes forð . þæt hit cymð be norðe fyrs leage . swa of norðe werðne fyrs leage . on bennacumbes forð . þonne up on gean stream . east on tuhhele mor . of þam more on ge rihte on heardan geat . Of þam geate on hagan on deopan ford . Of þam forda on þa land sceare . adun on sciteres stream . Of þan streame on ge rihte on witan stan on higean beara norðe wearðre . þanon on readan forð . Of þam forda east on þone herepoð . Of þam herepoðe suð . þonne on lang ham . Of þan hamme þanon binan efisc on gregean stan . Of þam stane on lind horan . Of lind horan on þone healdan hagan . on wealdenes weg . Of þam wege upan dune on hringwoldes beorg . Of þam beorge west and lang dune on wiðigsled . to henna þorne . þanon west on þa ealdan dic . þonne sume hwile be þere dic . 7 þanon norð ofer wiðancumb þæt ef[t] on fearrescumbes heafod .

Acta est hæc prefata donatio anno ab incarnatione domini nostro Jhesu Christi . dccccxli . Indictione . xiiii .

Ego Eadmundus rex Anglorum prefatam donationem cum sigillo sanctæ crucis confirmavi .
Ego Eadred ejusdem regis frater consignavi .
Egp Wulfhelm Dorobernensis æcclesiæ archiepiscopus ejusdem regis donationem cum tropheo agie crucis consignavi .
Ego Eadgifu ejusdem regis mater consensi .
Ego Theodred Lundoniensis æcclesiæ episcopus consensi .
Ego Ælfheah Wintoniensis æcclesiæ episcopus trumphale tropheum agie crucis impressi .
Ego Kynewald episcopus consignavi .
Ego Ælfric episcopus consignavi .
Ego Oda episcopus subarravi .
Ego Eþelgar episcopus roboravi .
Ego Wulfhelm episcopus consignavi .
Ego Wulfgar dux .
Ego Æðelwold dux .
Ego Æðelstan dux .
Ego Aþelmund dux .
Ego Aðelstan dux .
Ego Ealhelm dux .
Ego Vhtred dux .
Ego Odda minister .
Ego Ælfric minister .
Ego Eadmund minister .
Ego Wullaf minister .
Ego Wulfgar minister .
Ego Eadric minister .
Ego Ælfstan minister .
Ego Ælfheah minister .
Ego Elfstan minister .
Ego Eþered minister .
Ego Ælfsige minister .
Ego Æþered minister .
Ego Ordheah minister .
Ego Elfred minister .
Ego Wulfric minister .
Ego Ælfhelm minister .