S 463

A.D. 940. King Edmund to Æthelgeard, minister; grant of 12 hides (mansae) at Exton, Hants., with note, in English, of grant by King Eadred to Æthelgeard, thegn, of a mill and messuage (haga) at Winchester. Latin with English bounds.

Archive: Winchester, Old Minster

MSS: BL Add. 15350, 106v-107v (s. xii)

Printed: K 1131; B 758; Pierquin, Recueil, pt 3, no. 97.

Comments: Grundy, Hants. 1924, pp. 110-15, on bounds; Drögereit 1935, pp. 377-9, authentic; Finberg, ECW, no. 58, authentic; Hart 1970/1, pp. 15-17, on beneficiary and his estates, p. 22, on rubric, p. 36 (no. 184), authentic; Biddle and Hill 1971, p. 70 n. 5, on Winchester topography; Biddle et al. 1976, pp. 275, 282; Keynes 1980, p. 24 n. 33, on rubric, p. 45, on formulation; Keynes 1996, pp. 86-7, on beneficiary.

Ðis is East Seaxena tunes boc þe Eadmund cing gebocode Æþelgearde his þegne on ece yrfæ .

Regnante imperpetuum domino nostro Jhesu Christo .

Dum conditoris nostri providentia omnis creatura valde bona in principio formata formoseque creata atque spetiose plasmata est supra et infra cælos tam in angelis . quam etiam in hominibus . ac in multimodis ac diversis speciebus . jumentorum . animalium . piscium . volucrum . quæ omnia naturæ suæ jura nutu creatoris persolvant . nisi homo solus qui ad imaginem suam plasmatus est et omnibus prelatus tamen propter prevaricationem corruens in mortem . et primam inmortalitatis stolam miserabiliter Deum contempnendo mandatum amisit . Idcirco ille divitiæ diligende sunt . quæ numquam decipiunt habentem nec in ipsa morte ammittuntur . sed plus habundant dum cernitur quod amatur .

Quapropter ego Eadmundus . favente superno numine basileos industrius Anglorum cæterarumque gentium in circuitu persistentium cuidam fideli meo ministro vocitato nomine Æþelgeardo . ob illius amabile obsequium ejusque placabili fidelitate . xii . mansas largiendo libenter concedens perdonabo illic ubi vulgus prisca relatione vocitat . æt East Seaxnatune . Juxta dirivativis fluentium successibus . be Meone . Quatinus ille bene perfruatur ac perpetualiter possideat . dum huius labentis evi cursum transeat . illesus atque vitalis spiritus in corruptibili carne inhereat . et post se cuicumque voluerit perenniter heredi derelinquat . sicuti prediximus . Sit autem predictum rus liber'um' ab omni mundiali obstaculo cum omnibus quæ ad ipsum locum pertinere dinoscuntur . tam in magnis quam in modicis rebus . Campis . Pascuis . Pratis . Silvis . dirivatisque cursibus aquarum . excepto istis tribus expeditione pontis arcisve coædificatione .

Hanc vero meam donationem quod opto absit a fidelium mentibus minuentibus atque frangentibus . fiat pars eorum cum illis de quibus e contra fatur . 'Discedite a me maledicti in ignem æternum . qui paratus est Sathanæ et satellitibus ejus ; ' 1 nisi prius digna Deo penitentia veniam legali satisfactione emendent .

Istis terminis predicta terra cyrcumgyrata esse videtur .

Þis syndon þa land ge mero to east seaxna tunæ .

Ærest of Meone west and lang slædæs to gæcges stapole fram gæcges stapolæ on cynæ beorhtæs graf suþæ wæardnæ fram cynæ beorhtæs grafæ to wan wæge . þonon wæst to rocggan campæs geatæ þonan wæst ofær stærfing hyrstæ . þonan to miclan dænæ stigelæ . þonan wæst on gerihtæ to bisceopæs mearcæ . þonne þonan norð 7lang hlinc ræwæ to scitæræs stigæle . þonnæ east and lang hegæ rewæ on þa hola . of þam holum . to wudan ærscæ fram wudan ærscæ to byrnfæring hammum . þonan east binnan æfisc to seal hyrstæ foræ weardræ þonnæ east and lang hærpaðæs be þam yrð landæ to þam stapolæ . þonnæ east bæ þæs cumbæs upp æcgæ to þam holam wægæ . þonan east to þam littlan þornæ þæ stænt on þam yrþ landæ þonam east to lytlan weac suþæweardan þæt þonan east ofær Meone to mæarh þorne þonan east to mearc hangran suþæ weardan utt þurh weac to trind lea . þurh trind lea on þonæ hære pað . þonnæ suð and lang hæræ paðæs þonan wæst on þonæ mæræ þonan wæst on eorþ burge geat 7 lang paðæs on norþ hand þæræ beorga . wæst and lang paðæs to stacg inwicum þonan wæst on trindæl graf of trindæl græfæ wæst on bibban hlincg norþæ wearðnæ . þonan wæst bæ þara æcere hand heafdum to twitælingæ utt on scealdan ford . þonnæ suþ and lang lea to tiggæl beorgæ suþ on þonæ miclan hlinc of þam hlincæ on þonæ forð . suð and lang meone þær hit ærest on fænc .

Acta est hæc prefata donatio . Anno ab incarnatione domini nostri Jhesu Christi ; dcccc . xl . Indictione . xiii .

Ego Eadmundus Rex Anglorum prefatam donationem cum sigillo sanctæ Crucis confirmavi .
Ego Eadred . Ejusdem regis frater consignavi .
Ego Wulfhelm Dorobornensis æcclesiæ archiepiscopus ejusdem regis donationem cum tropheo agyæ crucis consignavi .
Ego Þeodræd Lundoniensis æcclesiæ episcopus consignavi .
Ego Ælfheah Wintoniensis æcclesiæ episcopus triumphalem tropheum agyæ crucis impressi .
Ego Cenwald Episcopus predictum donum consensi .
Ego Odo episcopus .
Ego Wulfhun episcopus .
Ego Wulfhelm episcopus .
Ego Ælfric episcopus .
Ego Burhgric episcopus .
Ego Æþelgar episcopus .
Ego Ælfhæræ minister .
Ego Wulfgar minister .
Ego Æþelstan minister .
Ego Vhtred minister .
Ego Oda minister .
Ego Ælfric minister .
Ego Siric minister .
Ego Eadmund minister .
Ego Wulfsigæ minister .
Ego Wullaf minister .
Ego Witgar minister .
Ego Æþelwold minister .
Ego Ælfræd minister .
Ego Wulfgar minister .
Ego Ælfsigæ minister .
Ego Ordeah minister .
Ego Eadric minister .
Ego Ealhhelm minister .
Ego Ælfsigæ minister .
Ego Æþered minister .
Ego Æþelmund minister .
Ego Wulfhelm minister .

I[c] Eadred cing geaf minum þægnæ Æþelgeardæ to eacan þam þæ min broþor him ær sealde to east seaxnatune anæ mylnæ æt þam geast geate æt Wintan ceastræ 7 þonæ hagan þæ Wulfhun preost ær hæfdæ to þære ilcan bocungæ þæ þæt land gæ bocod is.