S 412

A.D. 931 (Colchester, Essex, 23 March). King Athelstan to Ælfric, abbot; grant of 10 hides (cassatae) æt Clere (Ecchinswell, Hants.). Latin with English bounds.

Archive: Winchester, Old Minster

MSS: BL Add. 15350, 34r-35r (s. xii)

Printed: K 1102; B 674; Earle, pp. 353-5, bounds only; Pierquin, Recueil, pt 3, no. 82.

Comments: Baring 1909; Crawford 1922, pp. 78-9 and map facing p. 81, on bounds; Grundy, Hants. 1924, pp. 94-103, on bounds; Finberg, ECW, no. 48, authentic; Forsberg 1970, pp. 21, 43-51, on part of bounds; Hart 1970/1, p. 27 (no. 61), authentic; Stenton 1971, p. 352, on witnesses; Keynes 1980, p. 44 n. 77, on formulation; Meyer 1981, p. 340; Sawyer 1983, p. 292, on meeting-place; Keynes 1988, p. 186 n. 4, product of 'Æthelstan A'; Keynes 1996, p. 22, beneficiary may not have been abbot of Old Minster.

Ðis is seo landboc . x . hydæ to Clearan ðe Eþelstan cing bocodæ Ælfricæ biscope on ece yrfæ .

Flebilia fortiter detestanda . totillantis sæculi piacula . diris obscenæ horrendæque mortalitatis . circumsepta latratibus . non nos patria indoeptæ pacis securos . sed quasi foetidæ corruptelæ in voraginem casuros . provocando ammonent . ut ea toto mentis conamine cum casibus suis . non solum despiciendo . sed etiam velud fastidiosam melancoliæ nausiam . abhominando fugiamus . tendentes ad illud evvangelium; 'date et dabitur vobis'; Qua de re infima . quasi peripsima . quisquiliarum abiciens . superna ad instar pretiosorum monilium eligens ; animum sempiternis in gaudiis figens . ad adipiscendam mellifluæ dulcedinis misericordiam . perfruendamque infinite letitiæ jucunditatem ; ego Æðelstanus rex Anglorum . per omnipatrantis dexteram totius Bryttaniæ regni solio sublimatus . quandam telluris particulam . meo fideli abbati Ælfrico . id est decem cassatarum . in locis que solicole æt Cleran vocitant tribuo . ut ille eam sine jugo detestande servitutis . cum pratis . pascuis . silvis . rivulis . omnibusque ad eam utilitatibus . rite pertinentibus . liberaliter ac æternaliter quandiu verberanti ocellorum convolatu auraque spirabili potiatur habe'a't ; et post generalem . qui omnibus certus incertusque homunculis . constat transitum . cuicumque successionis heredi voluerit . imperpetuum derelinquat .

Prædicta siquidem tellus . his terminis . circumcincta clarescit ;

Ærest on east healfe þær ecelesburna scyt on aleburnan . 7 swa suðwearð up and lang ecelesburnon to þam mearc broce and lang þere ealdan dic to ceotan stapole . 7 of cæotan stapole to ðon crundele þe se igþ onstent . 7 of þam crundele on þæt lange grauet . of þam lange grafette . suðeweardon to ðon hnottan seale on searleage stent . of ðam seale to ðon pæðe . up andlang paðes to þære apoldre . 7 be eastan bunteles pyte forð . to þam ealdan ad fini . of þam finie up to þam ealdan ele beame . of þam ele beame to þam hricgwege on gean þone haran ðorn . west and lang weges to þære easteran dic . suð and lang dic on ðone lytlan pað . of þam paðe on ge richte to secges geate . of secges geate and lang paðes to hamleas sceagan . 7 swa and lang paðes on hremres wyrðe . þonne ut on ðone herpað . þonne and lang herpaðes to ðere ealdan stret . on suðe weardon 7 on easte weardon þam lande . 7 swa west and lang stret to bradanhamme midde weardon . of bradan hamme up to witan hamme . of witan hamme on ðone miclan hæslwrið wið neoðan þæt grafet . of þam hæslwriðe on ge rihte wið þæs lytlan stan beorges up on hæsl hille . of þam stan beorge ofer ða dene be suðan hil grafon to ðon lytlan stan beorge . of ðam stan beorge to ðon oðerum lytlan stan beorge be eastan hulgrafum . swa and lang þæs lytlan hricges be ðere west mearce oð ðone miclan hlinc and lang hlinces oð ðone lytlan east langan hlinc . æt norðe weardon þam miclan hlince . and lang þæs lytlan hlynces . þæt ofer þa dene on ðes hlinces heafod . up an gemanan hylle . swa on ge rihte norð east ofer ge manan hylle . to ðam herepaðe ðe scyt to meres byrig . east and lang herpaðes to holan wege . 7 nyðer and lang holan weges . þonne lið be westan wege . x . eceras to ðon easteran lande . forð norð and lang weges to ðon herpaðe ðe scyt to þære byrig to west cleran . west and lang herpaðes to ðere miclan flodan . æt eadrices coton . of þære flodan norð west to þære miclan apoldre . west on ge rihte wið suðan þa mede þæt it sticad to emnes þam wiðigðyfelum be westan fucges flodan 7 ðer norð ofer ða mede . 7 went ðer east weard . 7 swa be norðan fucges flodan to rugan hlince . 7 swa norð be rugan hlince . of rugan hlince norðe weardne . 7 ðer east hwon to ðere broc riðe . þæt' norð and lang broces to ðere riðe . ðe scyt east and lang dene be norðe beorh dune oð to emnes þes hlinces heafde . 7 ðer up þæt norð and lang æþeles wyrðe . on gerihte to ealdan wyrðe suðe wearðne to ðon ðornum norð on ge rihte wið westan ealdan wyrðe to ðon lytlan grafette up on wuncges dune . 7 ðer west hwon to ðon norð langan grafette . þæt norð to ðere lytlan dic . æt þam Crundelum . swa norð east to ðære lytlan riðe . of ðere riðe norðe weardre on riht to gos leage wege . to wuda and lang weges to Cleran . finie . þæt to ðere gemearcoðan æfsan . of ðere ge mearcodan æfsan . to ðon readan slo . of þam slo to ðon rihte treowe æt gosleage wicum westeweardon . of ðam treowe to ðere wican æt þam boxe . of þam boxe to ðære ge mearcodan æc æt aleburnan æt þam lytlan egilande æt weste weardon 7 æt norðe weardon þære land mearce . 7 swa be norðan þam lande east and lang alerburnan . þæt hit sticad æt eclesburnan on easte weardon . 7 on norðe weardon þære mearce ði[s]ses fore cwedenan landes .

Si autem quod non optamus aliquis diabolico inflatus spiritu . hanc mee compositionis ac confirmationis breviculam demere infringere ad nichilum deducere temptaverit ; Sciat se novissima ac magna examinationis die tuba prestrepente archangeli . bustis sponte dehiscentibus somata diu fessa relinquentibus . elementis omnium creaturarum pavefactis . cum Juda proditore qui a satoris pio sato 'filius perditionis' dicitur . eterna confusione edacibus innumerabilium tormentorum periturum .

Huius namque a Deo dominoque Jhesu Christo . inspiratæ . atque inventæ voluntatis scedula . anno dominicæ incarnationis . dcccc o . xxx oi o . regni vero gratis mihi commissi . vii o . indictione . iiii a . epacta nulla . concurrente quinto . decimis Aprilis kalendis . luna rotigere vagationis trigesima . in villa omnibus notissima quæ Colenceaster nuncupatur episcopis . abbatibus . ducibus . patriæ procuratoribus . regia . dapsilitate ovantibus perscripta est ; cujus etiam inconcussæ . firmitatis auctoritas ; his testibus roborata constat . quorum nomina subtus . caracteribus depicta ; annotantur .

Ego Aðelstanus . singularis privilegii monarchia preditus rex . huius indiculi soliditatem cum signo sancte 'et' semper amande crucis corroboravi et subscripsi .
Ego Wulfhelmus Dorobernensis eclesiæ . archiepiscopus . consensi . et subscripsi .

Ego Ælfwine episcopus consensi et subscripsi .
Ego Eadulf episcopus consensi et subscripsi .
Ego Cuman episcopus consensi et subscripsi .
Ego Elfheah episcopus consensi et subscripsi .
Ego Friðestan episcopus consensi et subscripsi .
Ego Cenwald episcopus consensi et subscripsi .
Ego Winsige episcopus consensi et subscripsi .
Ego Þeodred episcopus consensi et subscripsi .
Ego Cyneferð episcopus consensi et subscripsi .
Ego Eadwearð episcopus consensi et subscripsi .
Ego Cynesige episcopus consensi et subscripsi .
Ego Æscbyrt episcopus consensi et subscripsi .
Ego Wired episcopus consensi et subscripsi .
Ego Sigelm episcopus consensi et subscripsi .
Ego Oda episcopus consensi et subscripsi .

Ego Offerð dux consensi et subscripsi .
Ego Ecsbyrth dux consensi et subscripsi .
Ego Ælfstan dux consensi et subscripsi .
Ego Vthred dux consensi et subscripsi .
Ego Ealdred dux consensi et subscripsi .
Ego Vthred dux consensi et subscripsi .
Ego Guðrum dux consensi et subscripsi .
Ego Elfred dux consensi et subscripsi .
Ego Durum dux consensi et subscripsi .
Ego Hawerd dux consensi et subscripsi .

Ego Regenwold dux consensi et subscripsi .
Ego Had dux consensi et subscripsi .
Ego Scule dux consensi et subscripsi .

Ego Aelfric abbas consensi et subscripsi .
Ego Eadwine abbas consensi et subscripsi .
Ego Seaxhelm abbas consensi et subscripsi .

Ego Æðelmund minister consensi et subscripsi .
Ego Wulfsige minister consensi et subscripsi .
Ego Ælfheah minister consensi et subscripsi .
Ego Ælfhere minister consensi et subscripsi .
Ego Wicgar mininster consensi et subscripsi .
Ego Æþelwold minister consensi et subscripsi .
Ego Eadric minister consensi et subscripsi .
Ego Wulfgar minister consensi et subscripsi .
Ego Wulfmer mininster consensi et subscripsi .
Ego Wulfbold minister consensi et subscripsi .
Ego Wulfnoð minister consensi et subscripsi .
Ego Ælfsige minister consensi et subscripsi .
Ego Eþeweard minister consensi et subscripsi .
Ego Eadelm minister consensi et subscripsi .
Ego Eadulf minister consensi et subscripsi .
Ego Ælfhere minister consensi et subscripsi .
Ego Eadsige minister consensi et subscripsi .

Ego Odda minister consensi et subscripsi .
Ego Wulfgar minister consensi et subscripsi .
Ego Sigered minister consensi et subscripsi .
Ego Eþelstan minister consensi et subscripsi .

Ego Eadmund minister consensi et subscripsi .
Ego Eadweard minister consensi et subscripsi .
Ego Ordeah minister consensi et subscripsi .
Ego Ordgar minister consensi et subscripsi .
Ego Eadred minister consensi et subscripsi .
Ego Ælfric minister consensi et subscripsi .
Ego Sigeferd minister consensi et subscripsi .
Ego Sydeman minister consensi et subscripsi .
Ego Sigemer minister consensi et subscripsi .
Ego Æðred minister consensi et subscripsi .
Ego Eadred minister consensi et subscripsi .
Ego Syeweard minister consensi et subscripsi .
Ego Æðered minister consensi et subscripsi .
Ego Sigereð minister consensi et subscripsi .
Ego Sigewold minister consensi et subscripsi .
Ego Æþelstan minister consensi et subscripsi .