S 937
A.D. 990 x 1006, perhaps 999. King Æthelred to St Mary's, Abingdon; grant of land at Farnborough and Wormleighton, Warwicks., and South Cerney, Gloucs. [seized by Ælfric, dux, from a widow, Eadflæd, forfeited by him and restored to Eadflæd, and bequeathed by Eadflæd to King Æthelred]; and at Pyrian (? Wood- or Waterperry, Oxon.) [given to King Æthelred by Æthelweard, son of Ceolflæd], in compensation for the loss of land at Hurstbourne, Hants., and at Bedwyn and Burbage, Wilts. [granted to Abingdon by King Edgar and confiscated by King Edward the Martyr]. Latin.
Archive: Abingdon
MSS: 1. BL Cotton Claud. B. vi, 89v-90v (s. xiii)
2. BL Cotton Claud. C. ix, 125v-126v (s. xii)
Printed: K 1312; Stevenson, Chron. Abingdon, i. 367-70; Thorpe, pp. 282-5; Kelly, Abingdon, no. 129.
Translated: Whitelock, EHD, no. 123 (pp. 582-4).
Comments: Maitland 1897, pp. 254-5; Darlington 1955, p. 97; Finberg, ECW, no. 147, authentic; Finberg, ECWM, no. 142, authentic; Stenton 1971, p. 552, cited; Hart, ECNE, no. 67, authentic, Farnborough mistakenly identified as Farnborough, Berks.; Biddle et al. 1976, p. 457; Dumville 1979, p. 5, cited; Gelling, ECTV, no. 287, authentic; Whitelock, EHD, p. 582, probably authentic; Keynes 1980, p. 96 n. 42, pp. 111, 256, authenticity uncertain, anomalous but no conclusive objection; Wormald 1988, nos 63-4; Dumville 1992, p. 109, on estate history; Kennedy 1995, p. 183 n. 197, on legal background; Kelly, Abingdon, no. 129, probably authentic.
Regnante inperpetuum Domino nostro Iesu Christo, omniumque regni seculorum magni moderaminis imperio gubernante. Ego Ethelred ipsius opitulante gratia rex Anglorum inter uarias huius labentis seculi uicissitudines ad memoriam reduxi qualiter in tempore pueritie mee erga me gestum fuerit, dum pater meus rex Eadgar uniuerse terre uiam ingrediens senex et plenus dierum migrauit ad Dominum, quod uidelicet omnis utriusque ordinis optimates ad regni gubernacula moderanda fratrem meum Eadwardum unanimiter elegeruntmihique terras ad regios pertinentes filios in meos usus tradiderunt. Ex quibus scilicet terris quasdam pater meus dum regnaret omnipotenti Christo eiusque genitrici sancte Marie ad monasterium quod Abbandun nuncupatur pro redemptione anime sue concessit, hoc est Bedeuuinde cum omnibus ad se pertinentibus, Hisseburna cum uniuersis suis appendicibus, Burhbec omnesque sibi adiacentes redditus. Que statim terre iuxta decretum et preceptionem cunctorum optimatum de prefato sancto cenobio uiolenter abstracte meeque ditioni hisdem precipientibus sunt subacte. Quam rem si iuste aut iniuste fecerint ipsi sciant. Deinde cum frater meus hoc erumnosum deseruit seculum et sibi a Deo predestinatum percepit interminabilis uite emolumentum, ego annuente Christo et regalium simul et ad regios filios pertinentium terrarum suscepi dominium. Nunc autem quia mihi uidetur esse ualde molestum patris mei incurrere et portare maledictum retinendo hoc quod ipse pro sue anime redemptione Deo contulit donarium et quia gratia Dei me ad intelligibilem perducere dignata est etatem mihique per meorum optimatum decreta affluentem et copiosam terrarum largita est portionem, iccirco et ego ex mea propria hereditate prefatum sanctum cenobium munere congruo honorare et oportuna possessionum largitione ditare dispono, primum pro Dei omnipotentis eiusque sancte genitricis amore, ut ipsa pro me pia interuentrix esse dignetur ad Dominum Deum nostrum, deinde pro anime genitoris mei dilectione meeque proprie anime eterna redemptione necnon et pro meorum causa liberorum, qui easdem prefatas sibi attrahere sueque ditioni cogitant subicere terras. Nomina uero terrarum quas ad prefatum libenti animo concedo monasterium hec sunt: unum scilicet apud Feornebeorh; alterum apud Wilmaleahtun; tercium apud Cyrne. Has terrarum portiones Alfric cognomento puer a quadam uidua Eadfled appellata uiolenter abstraxit ac deinde cum in ducatu suo contra me et contra omnem gentem meam reus existeret, et he quas prenominaui portiones et uniuerse quas possederat terrarum possessiones mee subacte sunt ditioni, quando ad sinodale concilium ad Cyrneceastre uniuersi optimates mei simul in unum conuenerunt et eundem Alfricum maiestatis reum de hac patria profugum expulerunt et uniuersa ab illo possessa mihi iure possidenda omnis unanimo consensu decreuerunt. Deinde prefatam uiduam pro amore optimatum meorum qui eius apud me extiterant aduocati suam hereditatem possidere clementi benignitate permisi, et ipsa tandem in extrema sue migrationis sententia mihi rursus earundem terrarum possessionem benigno et libenti animo in perhennem derelinquat hereditatem. Tellurem uero ad Pyrian, quam etiam ad idem prefatum concedo monasterium, unam illarum constat esse terrarum quas Adelward Ceolflede filius mihi eternaliter possidendas pro mea donauit amicitia. Omni uulgo longe lateque satis est cognitum qualiter ipse et frater eius contra me rei extiterint, qualiterque ambo meam inimicitiam exigentibus suis reatibus incurrerint. . Hec prefata descriptio terrarum facta est per admonitionem Ordulfi auunculi mei atque Aþelmari consanguinitate mihi conglutinati et Wlfgeati ministri mei dilecti necnon et abbatis mei Wlfgari tota mihi deuotione benigni, qui me frequenti suggestione cum ceterorum fidelium commonuit suasione quatinus Dei omnipotentis hereditatem ex aliqua parte innouare et augere curarem. Quod et feci propterf Christi qui me in regno sublimauit amorem et eorum qui me amica assiduitate ad meam exhortantur necessariam et eternam salutem et propter humilem et benignam quam mihi prefatus abba fideliter et gratanter exhibere solet obedientiam. Hoc quoque uoluntatis mee beneficium palam cunctis innotesco, quod earundem possessionum terras in unaquaque cui adiacent prouincia cum omnibus ad se pertinentibus siue in prediorum municipiis siue in tributo siue in theloneo siue in quocumque negotio, quod in unoquoque rure diuerso modo solet exigi, plena libertate ab omni terrene seruitutis iugo liberas esse concedo, quem ad modum pater meus supranominatarum portionem terrarum ab uniuersa mundanarum rerum seruitute liberas esse concessit, exceptis tribus, rata uidelicet expeditione, pontis arcisue restauratione. Illud etiam cum sancte trinitatis et indiuidue unitatis . et beate Marie semper uirginis auctoritate precipio, ut nullus hominum presumat hanc donationem occasione qualibet immutare, nec territorii codicem uel cirographi dictatum contra mee munificentie scripta in medium proferre, sed uniuersa illa antiqua territoria supradicto exigente reatu semper in posterum pro nichilo computentur, et ad nichilum redacta omnium sputis obnoxia conculcentur, et huius priuilegii decreta stabili et inconcussa soliditate roborentur. Si quis autem instigante diabolo hec consulta tam mea quam diuina auctoritate corroborata uiolare presumpserit, siue meus sit filius, siue dux,siue episcopus, siue minister aut cuiuscumque dignitatis extiterit, omnipotens Deus sanctaque eius genitrix semperque uirgo Maria et omnis supernorum sancta uirtus exercituum maiestatem diuinam incessabili uoce laudantium hunc in uita ista despiciat et despectum in futuro seculo sine fine disperdat illum, nisi congrua satisfactione ante exitum suum emendauerit quod contra Deum sanctaque Mariam deliquit. Amen. Huius priuilegii descriptio iugiter in prenominato conseruetur monasterio,. ut sit libertas eterna librorum ad uniuersas supradictarum possessiones terrarum quas omnipotenti Deo eiusque sancte genitrici Marie ad idem cenobium benigno et libenti animo concessi, et concessas eterna stabilitate commmendaui.