S 798

A.D. 974 (28 Dec.). King Edgar to Ramsey Abbey; confirmation and grant of privileges and of land at Ramsey, Upwood with Raveley, Hemingford, Sawtry, Stukeley, Brington and Old Weston, Hunts.; Hilgay and Walsoken, Norfolk; fish from Wells, Norfolk; land at Brancaster, Norfolk; at Warboys, Wistow with Raveley and Bury, and at Slepam (St Ives), Hunts.; at Chatteris and Elsworth, Cambs.; at Whiston and Isham, Northants.; at Houghton, Wyton, Ripton, Ellington, Bythorn, Hunts.; at Graveley, Cambs.; and at Dillington, Great Staughton and Yelling, Hunts. Latin.

Archive: Ramsey

MSS: 1. BL Add. Ch. 33658 (s. xiv)
2. BL Add. Ch. 33659 (s. xiv)
3. BL Add. Ch. 33686 (s. xvi)
4. BL Cotton Otho B. xiv, 259r-260r (s. xiv)
5. BL Cotton Vesp. E. ii, 6r-8r (s. xiii)
6. PRO E 164/28, 165r-166v (s. xiv)
7. PRO E 132/1/1 (s. xiii/xiv)
8. PRO Ch.R. 8 Edw. III, no. 28
9. PRO Ch.R. 2 Hen. V, pt 2, no. 4
10. PRO Conf. R. 3 Hen VII, pt 5, no. 2
11. PRO Conf. R. 1 Hen. VIII, pt 6, no. 4
12. PRO Pet. R. 3 Rich II, pt 2, m. 23
13. PRO Pat. R. 4 Edw. IV, pt 4, m. 6
14. London, Soc. Ant., 128, 198v-199r (s. xvii; incomplete)
15. Bodleian, Rawl. B. 333, 25r-26r (s. xiv1)

Printed: Mon. Angl., i. 234-6; Alford 1663, iii. 378-80; K 581 ex MS 5; Mon. Angl. (rev. edn), ii. 557-8 (no. 8) ex MSS 6, 8, 9; Thorpe, pp. 251-6; Macray, Chron. Ramsey, pp. 181-9 ex MSS 6, 15; B 1310 ex MS 5; B 1311 ex MS 1; Hart and Lyons, Ramsey Cart., ii. 51-9 ex MSS 6, 7, 8.

Comments: Napier and Stevenson, p. 82, suspicious; Plummer 1899, p. 176, spurious; PN Hunts., p. 228; Harmer 1950, p. 346 n. 1, spurious; Drögereit 1952, p. 69, spurious; Chaplais 1962, pp. 92-5, forged by Osbert de Clare (= 1981 XV, pp. 92-5); Blake, Liber Eliensis, p. 419, may list all the benefactions of Æthelwine's family, regardless of their date; Hart, ECEE, no. 18, spurious in present form; John 1966, p. 108, forged; Hart, ECNE, no. 9, spurious; Barlow 1979, p. 102 n. 1, incorporates details on abbatial election from Regularis Concordia; Hart 1992, p. 132 n. 51; Barrow 1992, pp. 67-8; Wormald 1995, p. 128, bogus; Wormald 1996, p. 123, spurious.

Privilegium Edgari Regis .

Rege regum 7 domino dominantium in eternum 7 ultra omnipotenter ubique regnante . 7 ineffabili sua clementia universa celestium . 7 terrestrium ac infernorum agmina gubernante ;

Ego Edgarus per magnam ipsius Dei misericordiam . tocius Anglorum regni solis sublimatus ; omnibus post me futuris regibus . archiepiscopis . episcopis . abbatibus . comitibus . vicecomitibus . centenariis . ceterisque sancte ecclesie filiis innotesco ; quod quidam vir dilectissimus michi . necnon 7 propinquitatis consanguinitate connexus ; Aylwynus Aldreman nomine . instigante divina clementia cum benivolo meo assensu ac licencia ; in insula que nuncupativo usu a incolentibus . Rameseya promulgatur in honore beate Dei genitricis ac perpetue virginis Marie . sanctique Benedicti omniumque sanctarum virginum arcisterium construxit . Providens itaque incertum futurorum temporum statum . omnibus posteris meis scire profuturum decrevi . quale igitur omnipotentis gratia operante ibidem miraculum emicuit . sicut non incerta relacione quorundam episcoporum meorum immo 7 ipsius Aylwyni didici .

Igitur diuturno ac laborioso cruciatu podagre pedum suorum predictus illustris vir Aylwynus multis laboravit annis . usque quo nox affiuit salutifera in qua piscator quidam ipsius qui Wlfget vocabatur cum carinula 7 asseclis suis 7 lino . aquam que Anglico nomine Rammesmere dicitur ingressus est ; piscem videlicet gratia ad usum domini sui predicti usu consueto adquirendi . Sicut itaque noverat velle domini sui rete suo sedulo huc 7 illuc proiciendo aliquid capere nitebatur . set ex predestinacione Dei omnipotentis frustra laborans . 7 tandem piscario labore nimium fatigatus . in carinula sua soporatus obdormuit . Cui sanctus in sompnis apparuit sic fando Benedictus .

"Aurora spargente polum tuum eiciens tragum multitudini copiose voti compos obviabis piscium . Captorum itaque piscium majorem quem vos haked nuncupatis ; Aylwyno domino tuo ex mea parte offerens dices ei . ut meam donacionem benigne assumens pie matri misericordie 7 michi omnibusque sacris virginibus in hac insula monasterium monachorum habitacionem cum officinis necessariis congruum sine dilacione studeat fabricare . Ut ei igitur hec omnia per ordinem innotescas exhortor . sermonem addens sermoni . quatinus scrutetur diligencius in loco predicto . quomodo noctu fessa terre sua incumbant animalia . At ubi taurum surgentem pede dextro viderit percutere terram . ibidem proculdubio xenodochii sciat se aram erigere debere . Et ut mente perspicaciori 7 fide constanciori meis hiis credat mandatis ; hunc tuum tibi exteriorem incurvo digitum . quem 7 ipse mox annexu podagre solutus 7 signi certioris indicio roboratus . tibi erigat reparandum ."

Predictus igitur piscatorum didasculus hiis auditis evigilans lucisque diei spiculum in oriente conspiciens in aquam sicut sibi jussum fuerat tragum suum laxare cepit . 7 sicut sanctus pater predixerat ; copiosam multitudinem piscium conclusit . Quorum majorem eligens ; ex parte sancti Benedicti eum domino suo optulit . Eique omnia que in sompnis didicerat revelavit . digitumque suum a sancto incurvatum ut erigat ; obnixe rogavit . Que omnia mente sagaci concipiens Aylwynus digitum viri herentem erexit . piscemque suscipiens . matri domini Jhesu Christi 7 sancto Benedicto grates innumeras benedicendo exsolvit . Surgensque vir insignis festinus jubet mannum preparari . 7 in insulam ipsam vadens quomodo jacent sua animalia ut preceptum erat explorat . Mira res 7 miranda . ubi vir predictus insulam est aggressus ; ab intractabili statim 7 gemino morbo nutu Dei funditus liberatus est . animaliaque sua in modum crucis taurum vero medio eorum jacere perspexit . Et sicut quondam sancto Clementi agnus pede dextro locum fontis ; sic viro isti terram pede percuciendo locum mense futuri arcisterii significavit divinitus . Unde vir prefatus Deum laudans ; confestim truncatis lignis actitari capellam ibi pulchro opere . percepit . ac deinde scemate condecenti sicut mandatum sibi fuerat regularem future congregacioni monachorum construxit cenobium .

Deinde revoluto quinquennio diebusque duo de viginti ; precibus venerabilium amicorum meorum Dunstani Dorobernensi 7 Oswoldi Eboracensis archiepiscoporum . eandem ecclesiam in honore Beate Virginis Marie sanctorumque predictorum sexto Idus Novembris . Anno ab incarnatione domini . nongentesimo septuagesimo quarto . indictione secunda sollempniter ut decebat dedicari concessi . Eodem vero anno cum in natali dominico omnes majores tocius regni mei tam ecclesiastice persone quam seculares ad curiam meam celebrande mecum festivitatis gratia convenissent ; a predictis amicissimis meis archiepiscopis itidem rogatus . omnes donaciones terrarum vel possessionum quas vel idem Aylwynus . vel quecumque alie persone in dotalitium ejusdem ecclesie 7 jus hereditatis perseverabile ad victuale subsidium monachorum Christo jugiter ibi famulancium indulserant dando 7 concedo hoc regie majestatis mee privilegio . coram tota curia mea corroboravi . Et tam ipsis donacionis quam nomina donatorum litteris meis ad future posteritatis noticiam exprimere curavi .

Hoc est primitus dona aldremanni . scilicet insulam in qua sedet xenodochium predictum . cum omnibus sibi pertinentibus . pratis . pascuis . campis . paludibus . silvarumque densitatibus . Deinde rus illud quod Upwode nominatur cum Raueleya Berewyco suo . Hemmingeford . Saltreiam . Stivecleiam . Briuinton' . Weston' . Helingeh' . Walsocnam cum omnibus ad easdem villas pertinentibus . In Welles quoque viginti homines piscatores . sexaginta miliaria anguillarum singulis annis debentes ad usum fratrum predictorum . Wlfuia uxor ejusdem aldremanni . Brancestr' cum omnibus ad eam pertinentibus . Dunstanus archiepiscopus Dorobornensis Wardebusc cum omnibus sibi pertinentibus . Oswaldus archiepiscopus Eboracensis . Kingeston . id est Wistowe cum Rauel' 7 Biri Berewycis suis omnibus sibi pertinentibus . Athelstan Mannes sune . Slepam 7 Chateriz . 7 de Elesworth partem orientalem cum omnibus sibi pertinentibus . Brithnoc aldremanus . Wychenton' . 7 Ysham cum omnibus sibi pertinentibus . Aylfwoldus frater Ailwyni prescripti . Houaton' . Witton' . Riptonam . Elinton' . 7 Bithernam cum omnibus sibi pertinentibus . Liuith vidua Grauel' . Dilinton' . Stocton' . 7 Gilling' . cum omnibus sibi pertinentibus . Hec itaque rura ut supradixi pro adipiscenda dulcedinis divine misericordia 7 pro stabilitate regni mei libenti animo in dote perseverabili annui . Cum ecclesiis . cum terris cultis 7 incultis . exitibus . redditibus . viis . inviis . segetibus . silvis . brueriis . secundum antiquos diu servatos confinium terminos in pratis pascuis aquis aquarum decursibus . paludibus . piscariis mariscis molendinis 7 theloneis ad se pertinentibus . 7 cum omni utilitate que inde poterit omni tempore evenire . 7 cum omnibus per circuitum terminis 7 metis suis ab regia accione 7 angaria vel a qualibet humane servitutis subaccione liberrima . lege . libertate . consuetudine tam bene 7 tam plene sicut ea sub mei juris dominio suffragatore Deo melius 7 liberius prenominati nobilissimi possiderunt viri . favore 7 consensu primatum 7 optimatum meorum prenominate ecclesie firmiter perpetuo habenda concessi 7 confirmavi .

Ut igitur hoc donacionis mee decretum fixiori firmitate et stabilitate perduret presentis pagine privilegio decerno 7 statuo ut sint libera 7 expedita tam predicta territoria ibidem tam data quam ea que a fidelibus deinceps sunt danda ab omni angaria construccionis pontis arcisve restauracionis 7 ab omnibus secularibus serviciis 7 operibus ita quod nullus umquam regum vel episcoporum seu principum procuratorum sive exactorum ab illis pastum nec opera vel tributa exigat . set omnia sint libera omnino 7 quieta . quecumque superius prenotantur .

Preterea ex consultu 7 admonicione venerabilium amicorum meorum Dunstani Dorobornensis . 7 Oswaldi Eboracensis archiepiscoporum decreta utilia statui ut quicumque reus majestatis regie vel cujuslibet alterius offense ad locum illum confugerit . ejus rei 7 membrorum ac vite inpunitatem consequatur . semperque sit habitacio monachorum ac secundum beate Benedicti tradicionem . post obitum abbatis ex eadem congregatione alter qui dignus sit eligatur aliunde vero nullus ibi preficiatur nisi nullus quod absit ibi contigerit qui dignus tali officio sit inveniri . Quod si contigerit ; potestatem habeant de alio noto monasterio abbatem eligendi cujus vita savientia 7 religione clarescat . Laicorum autem an clericorum ; nemo loci illius dominium usurpare presumat . Possessiones vero que ibi a quibuscumque donate sunt . non abbas non alia quelibet persona licenciam habeat vendendi extraneis vel dandi . set regum munimine locus ille semper tueatur . Ipseque abbas Regi Deo soli serviens spirituali 7 temporali commissum sibi gregem pastu diligenter foveat . Liceatque quod ipsi congregacioni quod sibi per rectam delegacionem collatum est perpetuo possidere 7 pro me 7 pro stabilitate regni mei Deum jugiter exorare .

Post huius itaque privilegii mei donacionem ; excommunicaverunt omnes episcopi . abbates presbiteri qui in plurima numerositate eodem die affuerunt eos qui hoc constitutum infringerent . vel infringi permitterent quantum in ipsis essent . Et ut hec auctoritas meis 7 futurorum post me regum temporibus circa ipsum sanctum locum firma perhenniter permaneat 7 inviolata . 7 ut ab omnibus optimatibus meis 7 judicibus privatis et puplicis melius 7 cercius credatur . manus mee subscriptionem . hanc cartulam quinto . k'l . Januar'. decrevi roborare 7 sigilli mei impressione communire .

Signum Edgari 7 serenissimi Anglorum imperatoris .
Signum Edwardi ejusdem Regis filii .
Signum Athelredi fratris ejus .
Ego Dunstanus . Dorobernensis archiepiscopus confirmavi .
Ego Oswaldus Eboracensis archipresul . corroboravi .
Ego Ælfstanus Londoniensis episcopus consolidavi .
Ego Æthelwoldus Wintoniensis episcopus comodum duxi .
Ego Ælfnothus Dorocensis episcopus conclusi .
Ego Ælfstanus Refensis episcopus consigillavi .
Ego Ælfgarus Wintoniensis episcopus amen dixi .
Ego Elsinus Abbas cum coabbatibus meis 7 presbiteris infractores huius firmitatis excommunicavi .
Ego Elwynus Alderman hoc meum desiderium ad perfectum Deo suffragatore usque perduxi .

Px Rege Regum 7 domino dominancium in eternum 7 ultra omnipotententer ubique regnante ; summaque et ineffabili sua clemencia universa celestium et terrestrium ac infernorum agmina moderante ; cujus est largiflua bonitas semper ab omnibus laudanda omnique laude preferenda . qui nullo bonitatis termino valet concludi in seculorum secula . utpote quia idem Deus ipse sit sue proprie bonitatis bonitas distribuens gratis non tantum dignis verum eciam indignis participium sue bonitatis . Est quippe Rex Regum et dominus dominancium omniumque subsistencium visibilium et invisibilium creator . et sue creacionis discretissimus dispositor attingens a fine usque ad finem suaviterque disponens omnem creaturam ; uti competit ejus divine dominacioni . Gloriatur quippe in sanctis suis glorificari . quatinus illorum meritis glorificantes opituletur . Quosdam itidem libero arbitrio quibusdam preficit dignitate et opibus diversis quibus rursum mandat ut ipsi sua sufficiencia et bonorum habundancia illorum debeant relevare et sustentare inopiam ; qui minus secularibus habundant negociis . ut pro hoc majori mercede possint ab eo donari . Cunctis nempe luce clarius patescit mortalibus quia crebrescentibus huius mundi perturbacionibus jamjam nunc finis seculi magnaque et tremenda dies judicii appropinquare cernitur . sicut tuba intonat evangelica . ita fideles quoque premonendo . 'Videte ficulneam 7 omnes arbores cum producunt jam ex se fructum scitis quoniam prope est estas . Ita 7 vos cum videritis hec fieri . scitote quia prope est regnum Dei' 1 .

His ergo et aliis preplurimis huiuscemodi oraculis corde attactus ego Eadgarus per magnam omnipotentis Dei misericordiam tocius Anglorum regni solio sublimatus infima queque 7 transitoria quasi peripsima quisquiliarum abiciens ; 7 superna ad instar preciosorum monilium eligens omnibus post me futuris regibus . archiepiscopis . episcopis . abbatibus . comitibus . vicecomitibus . centenariis . ceterisque sancte ecclesie filiis innotesco . quod quidam vir dilectissimus michi necnon 7 propinquitatis consanguinitate conexus instigante divine clemencie gratia benivolo meo gratantique consensu . ac licencia in insulam que nuncupativo usu ab incolentibus Rameseie promulgatur in honore beate Dei genitricis ac perpetue virginis Marie . sanctique Benedicti omniumque sanctarum virginum ; ad nanciscendam Olimpice felicitatem amenitatis arcisterium construxit . Ailwinus Ealdorman nomine . Previdens itaque incertum futurorum temporum statum omnibus posteris succedentibus scire profuturum decrevi . quale omni Angligene nacioni Christi alumpnis gratia operante miraculum emicuit . sicut non incerta relacione quorumdam episcoporum meorum immo 7 ipsius Ailwini didici .

Igitur diuturno ac laborioso cruciatu detestande podagre pedum suorum predictus illustris vir Ailwinus multis laboraverat annis . usque quo ei nox affuit salutifera in qua piscator quidam ipsius Ailwini qui Wulfgeat proprio appellatur onomate cum carinula 7 asseclis suis linaque aquam relacione Anglica Ramesmere nuncupatur ingressus est ; piscem videlicet ad usum domini sui Ailwini predicti usu consuetudinario gratia conquirendi . Prefatus vero piscator utpote noverat velle domini sui sedulo anquirens lina sua huc 7 illuc dextrorsum ac sinistrorum proiciendo spe seductus incerta aliquid capere nitebatur piscando . Sed ille vel sterilitate aque . vel predestinacione summi tonantis frustra laborans . immo quia summi tonantis ; immo quoniam fessus extitit algena piscarioque labore biliosus satis soporatus est . Cui sanctus resplenduit sic fando Benedictus ; 'Aurora spargente polum tuum eiciendo tragum multitudini copiose voti compos obviabis piscium . Captorum itaque majorem piscium quem soliculi istius soli hacaed proprio nuncupant vocabulo ; Ailwino domino tuo nostra ex parte ; mane ne pigriteris offerre dicens ei mente benivola meam donacionem . ut suscipiat ; atque pie matri misericordie semper virgini Marie et michi . omnibusque sanctis virginibus in hac insula habitaculum ex suarum sufficiencia copiarum bonorumque habundancia diligenter construat . Vt ei igitur hec omnia per ordinem innotescas exhortor . sermonem eciam addens sermoni . quatinus diligencius explorando scrutetur in tellure predicta quomodo in caricis noctu fessa terre sua incumbant animalia . At ubi sulcando taurum pede terram concernet fodere ; ibidem proculdubio xenodochii sciat se aram erigere debere . Unde igitur a nexu noxie pedum podagre solutus scelerum suorum in vita hac practica veniam optineat . necnon in theorica fauste obtemperacionis recompensacione perfruatur cum gloria . Et ut igitur mente perspicaciori et fide constanciori meis hiis credat aforismis ; hunc tuum tibi exteriorem incurvo digitum . quem 7 ipse signi cercioris indagacione tibi erigat reparandum .'

Predictus namque piscator didascalus . hiis auditis evigilans orientem versus sedulus aspiciens lucisque diei spiculum ab ultimis dum vidit egredi finibus terrarum in aquam tragum suum citatim laxabat ; 7 sicut sanctus predixerat pisces quasi disceptando copie per cuneos occurrebant viris . Qui vero piscibus refertum ad terram trahentes tragum majoremque captorum eligentes . piscium ad doma sui domini scilicet Ailwini festine ascendit codrus eorum quem supra vobis nomine designavi virum ; ex parteque sancti Benedicti in cistella piscem detulit eique omnes sibi dictos in somnis sancti pariter protulit aforismos ; digitumque suum a sancto limatum ei ut erigat obnixe precatur . Quod mente studiosius concipiens Ailwinus digitum viri herentemque ; extendit erigendo piscemque comiter suscipiens ; adprime matri domini nostri Jhesu Christi et sancto Benedicto tal[ibus] mandatis decoratus prerogativis grates dedit benedicendo . Itaque surgens vir insignis festinus jubet sibi mannum parari . quatinus eat in insulam quomodoque jaceant sua animalia bonus utpote catascopus seu preceptum est exploret . Mira res . ubi vir predictus insulam est in[gressus] . ac terre pedibus marginem calcando tetigit : ab intractabili statim 7 gemino morbo nutu Dei funditus liberatus est animaliaque sua in modum crucis . taurum vero in medio eorum jacere perspexit . Et sicut quondam sancto Clementi agnus pede dextro locu[m fontis sic isti viro terram pede] sonoris ictibus percuciendo taurus locum mense futuri arcisterii significavit divinitus . Quapropter prefatus Ailwinus sedulo Deum laudans confestim truncatis lignis . compaginatoribus lignorum ecclesiam citatim pulchro accitari opere precepit . ac deinde ut superius dictum est composici[onis scem]ate pulcro lapideum future congregacionis monachorum construxit cenobium .

Denique revoluto quinquennio diebusque duodeviginti ; precibus venerabilium amicorum meorum Dunstani Dorobernensis ; et Oswoldi Eboracensis Archiepiscoporum eandem ecclesiam in honore beate virginis Marie sanctorumque predictorum . VI . Idus Novembris anno ab incarnacione domini . DCCCCLXXIIII to . indictione . II a . solempniter ut decebat dedicari concessi . Eodem vero anno in natali dominico cum omnes majores tocius regni mei tam ecclesiastice persone quam seculares ad me celebrande mecum festivitatis gratia convenissent ; a predictis amicissimis meis archiepiscopis itidem rogatus . omnes donationes terrarum vel possessionum quas vel idem Ailwinus . vel quecunque alie persone in dotalicium eidem ecclesie 7 jus hereditatis perseverabile ad victuale subsidium monachorum perpetualiter Christo jugi servicio famulancium indulserant . dando 7 concedendo hoc regie majestatis mee privilegio coram tota curia mea . corroboravi . Et tam ipsas donaciones . quam nomina donatorum literis meis ad future posteritatis noticiam exprimere curavi .

Hoc est primitus dona ipsius Ealdormanni scilicet insulam in qua sedet xenodochium predictum cum omnibus sibi pertinentibus pratis . pascuis . campis . paludibus . silvarumque densitatibus . Deinde rus illud quod Upwude nominatur cum Ræflea berewico suo . Hæmmingeforde . Saltreche . Styneclea . Brynintune . Westune . Hillingeiæ . Walsocne . cum omnibus ad easdem villas pertinentibus . 7 in Welles . XX ti . homines piscatores . LX ta . miliaria anguillarum singulis annis debentes ad usum fratrum predictorum . Wulfeva uxor ejus ; Brancestre cum omnibus sibi pertinentibus . Dunstanus archiepiscopus Dorobernensis Weardebusc cum omnibus sibi pertinentibus . Oswoldus archiepiscopus Eboracensis Kyngestune id est Wicstone cum Ræflea 7 Byrig berewicis suis omnibusque sibi pertinentibus . Eþelstan Mannessune ; Slepe 7 Cæateric . 7 unam mansionem de Eleswurthe scilicet orientalem cum omnibus sibi pertinentibus . Elfwolde frater Ailwini prescripti . Hohtune . Wittune . Ripptune . Esintune . 7 Biþerne . cum omnibus sibi pertinentibus . Brihtnod Ealdorman . Hwiccingtune 7 Isham cum omnibus sibi pertinentibus . Liuid vidua . Greflea . Dilingtune . Stoctune . 7 Gillinge cum omnibus sibi pertinentibus . Hæc itaque rura ut supradixi ad adipiscendam melliflue dulcedinis Dei misericordiam . 7 pro stabilitate 7 pace regni mei libenti animo in dote perseverabili annui cum ecclesiis . cum terris cultis . 7 incultis . exitibus atque redditibus . viis 7 inviis . segetibus . silvis . brueriique densitatibus secundum antiquos diu servatos confinium terminos in pratis . pascuis . aquis . aquarumve . decursibus . paludibus . piscacionibus . piscariis . mariscis . molendinorumve rotacionibus . 7 teloniis ad se pertinentibus . 7 cum omni utilitate que inde poterit omni tempore provenire . 7 cum omnibus per circuitum terminis 7 metis suis ab omni regia accione et angaria . vel a qualibet humane servitutis subaccione liberrima lege . libertate . consuetudine . tam bene . 7 tam plene sicut ea sub mei juris dominio suffragatore Deo melius ac liberius prekaraxati nobilissimi possederunt antropi favore consultu atque consensu primatum 7 optimatum meorum prenominate ecclesie firmiter perpetim habenda concessi 7 confirmavi .

Insuper ut hoc donacionis mee decretum fixiori firmitate ac stabilitate perduret presentis pagine privilegio decerno et statuo ut sint libera 7 expedita tam prædicta territoria ibidem jam data quam ea que a fidelibus deinceps sunt danda ab omni angaria construccionis pontis arcisve restauracionis . 7 ab omnibus secularibus serviciis 7 operibus . ita ut nullus unquam regum vel episcoporum . seu principum procuratorum . sive exactorum aut subjectorum ab illis pastum exigat . nec aliquid requirat . nec opera vel tributa . aut expediciones ad se trahat ab eis . set omnia sint eis concessa quecunque superius antedicta prenotantur .

Preterea ex consultu et admonicione venerabilium amicorum meorum Dunstani Dorobernensis . 7 Oswoldi Eboracensis archiepiscoporum augmentando decreta utilia statui . ut quicumque reus majestatis regie . vel cujuslibet alterius offense ad locum illum confugerit ; ejus rei et membrorum ac vite inpunitatem consequatur ; semperque sit habitacio monachorum . ac secundum beati Benedicti tradicionem ; post obitum abbatis ex eadem congregacione eligatur alter qui dignus sit ; Aliorsum vero nullus nisi quod absit inibi inveniri nequiverit qui dignus sit tali officio fungi . Quod si evenerit ; potestatem habeant de alio noto familiari loco abbatem eligendi . cujus vita sapiencia clarescat 7 religione . Laicorum vel clericorum nemo ipsius loci dominium usurpari presumat . Possessiones vero que ibi a quibuscunque donate sunt ; non abbas non alia quelibet persona licenciam habeat vendendi vel extraneis dandi . set regum munimine deinceps locus ipse tueatur . ipseque abbas regi soli serviens spirituali 7 temporali commissum sibi gregem pastu diligenter foveat . Liceatque ipsi congregacioni quod sibi per rectam delegacionem collatum est perpetim ; possidere . et pro stabilitate regni mei jugiter exorare .

Post huius itaque privilegii donacionem excommunicaverunt omnes episcopi . abbates . ac presbiteri qui in plurima memerositate eodem die affuerunt ; eos qui hoc constitutum infringerent . vel infringi permitterent quantum in ipsis essent . Et ut hec auctoritas meis 7 futuris temporibus circa ipsum sanctum locum perenniter firma 7 inviolata permaneat . vel per omnia tempora illesa custodiatur atque conservetur . 7 ab omnibus optimatibus meis 7 judicibus privatis 7 publicis melius ac cercius credatur . manus mee subscripcionibus hanc cartulam . V o . kalendas Januarii decrevi roborare . et de sigillo meo jussi sigillare .

Signum Ædgari incliti 7 serenissimi Anglorum imperatoris . + .
Signum Æadwardi ejusdem regis filii . + .
Signum Æþælredi fratris ejus . + .
Ego Dunstanus Dorobernensis sedis archiepiscopus confirmavi . + .
Ego Oswoldus Eboracensis ecclesie archipresul corroboravi . + .
Ego Ælfstanus Lundonie episcopus consolidavi . + .
Ego Aþelwoldus presul Wintoniensis commodum duxi . + .
Ego Ælfnothus Dorccensis ecclesie episcopus conclusi . + .
Ego Ælfstanus Rofensis episcopius consigillavi . + .
Ego Ælfgarus Wiltuniensis episcopus amen dixi . + .
Ego Æscwius abbas . + .
Ego Osgar abbas . + .
Ego Ælfricus abbas . + .
Ego Æþelgar abbas . + .
Ego Ælfeah abbas . + .
Ego Flodbriht abbas . + .
Ego Germanus abbas . + .
Ego Ailwinus ældorman hoc meum desiderium ad perfectum Deo suffragatore usque perduxi . + .
Ego Ælfwold dux . + .
Ego Eþelstan dux . + .
Ego Ælfere dux . + .
Ego Oslac dux . + .
Ego Brihtnoþ dux . + .
Ego Æþelweard dux . + .
Ego Wulstan presbiter . + .
Ego Leoffa presbiter . + .
Ego Þured presbiter . + .
Ego Sideman presbiter . + .
Ego Wulfhere presbiter . + .
Ego Æþelfsi presbiter cum supradictis 7 aliis quamplurimis presbiteris infractores huius firmitatis excommunicavi .