S 294b
A.D. 844 (Winchester, 5 Nov.). Æthelwulf, king of Wessex, to the Church; grant of privileges, with particular mention of lands belonging to the church of Malmesbury at Ellendune (Wroughton), Wilts. (30 hides); Elmhamstede (15 hides); and at Wootton (10 hides), Charlton near Malmesbury (20 hides), Minety (5 hides), and Rodbourne, Wilts. (10 hides). ('First Decimation'.) Latin.
Archive: Malmesbury
MSS: 1. BL Lansdowne 417, 13r-14r (s. xiv/xv)
2. PRO E 164/24, 126rv (s. xiii)
3. Bodleian, Wood empt. 5, 25r-27v (s. xiii)
Printed: K 1048; Thorpe, pp. 94-6; HS, pp. 630-2; Brewer, Reg. Malm., i. 293-5; B 447; Pierquin, Recueil, pt 3, no. 47.
Comments: HS, pp. 630, 638, 640, questionable; Stevenson 1904, p. 199, dubious; Robertson, Charters, p. 275, highly suspicious; Darlington 1955, p. 90, 'presumably a forgery'; Watkin 1956, p. 212 and n. 57; Finberg, ECW, no. 200, authentic basis, cf. chapter vi; Finberg, ECWM, no. 68, spurious; Biddle et al. 1956, p. 466 n. 3; Keynes 1980, p. 114 n. 103, spurious; Keynes and Lapidge, p. 233, spurious; Edwards 1988, p. 107, on Rodbourne; O' Donovan, Sherborne, pp. 15-18, spurious; Keynes 1994/2, pp. 1115-16, probably spurious, date and witness-list from a genuine charter of 844; cf. S 294, 294a.
Notes: Previously listed as S 322.
Quomodo Athelwlfus rex decimavit terram suam Deo 7 sancte ecclesie sue 7 quota parte huius decime Meldunensam ecclesiam ditaverit.
Regnante domino nostro imperpetuum . Dum in nostris temporibus bellorum incendia . 7 direpcione opium nostrarum necnon 7 vastancium crudelissima deprædacione hostium barbarorum paganorumque gencium multiplici tribulacione affligencium usque ad internicionem tempora cernimus incumbere periculosa .
Quamobrem ego Ethelwlfus rex occidentalium Saxonum cum consilio episcoporum ac principum meorum consilium salubre atque uniforme remedium affirmavi . ut aliquam porcionem terrarum hereditarium antea possidentibus gradibus omnibus sive famulis 7 famulabus Dei Deo servientibus . sive laicis ; semper decimam mansionem ; ubi minimum sit . tamen decimam partem in libertatem perpetuam perdonare dijudicavi ut sit tutus atque munitus ab omnibus secularibus servitutis . fiscis regalibus tributis majoribus 7 minoribus . sive taxationibus quod nos dicimus Uuitereden . Sitque liber omnium rerum pro remissione animarum 7 peccatorum nostrorum Deo soli ad serviendum sine expeditione 7 pontis instructione . 7 arcis municione . ut eo diligencius pro nobis ad Deum preces sine cessacione fundant . quo eorum servitutem secularem in aliqua parte levigamus .
Placuit autem tunc postea episcopis Alhstano Shcireburnensis ecclesie . 7 Helmstano Wyntanceastrensis ecclesie cum suis abbatibus 7 servis Dei consilium inire . ut omnes fratres et sorores nostri ad unamquamque ecclesiam omni ebdomada Mercoris die id est Wodnesdag . omnis congregacio cantent quinquaginta psalmos . 7 unusquisque presbiter duas missas . unam pro rege Athelwlfo . 7 aliam pro ducibus ejus huic dono consencientibus pro mercede et refrigerio delictorum suorum . Pro rege vivente ; 'Deus qui justificas' . Pro ducibus viventibus ; 'Pretende domine' . Postquam autem defuncti fuerint ; pro rege defuncto singulariter . pro principibus defunctis ; communiter . Et hoc sit tam firmiter constitutum omnibus diebus christianitatis quasi libertas constituta est quamdiu fides crescit in gente Anglorum . Et hoc sub testimonio satrapum nostrorum plurimorum ad confirmacionem quorum nomina subter annexa notantur .
Scripta est autem hæc donacio cartula anno dominicæ incarnacionis .dcccxliiii. indictione .vii. die quoque Nonas Novembris . In civitate Wentana in ecclesia sancti Petri ante altare capitale . Et hoc fecerunt pro honore sancti Michaelis archangeli 7 sancte Marie regine gloriose Dei genitricis . simulque 7 beati Petri apostolorum principis . necnon 7 sancti patris nostri Gregorii pape . atque omnium sanctorum . Et tunc pro ampliori firmitate Rex Aethelwlfus posuit cartulam supra altare sancti Petri 7 episcopi pro fide Dei acceperunt . 7 postea per omnes ecclesias transmiserunt in suis parrochiis secundum quod prædictum est .
Terra autem ista quam in libertatem ponanus ad Meldunesburg ecclesiam pertinet . þæt is at ellendune þrity hyde . And et Elmhamstede fyftene hyde . 7 Wttune tien hyde . 7 Cherltune Tuentiz hyde . 7 Minty uif hyde . at Rodburne tien hyde .
Et qui hoc augere voluerit ; augeat Deus bona illius in regione vivencium . Si quis autem diabolica fraude deceptus in magnis aut in modicis hoc infringere vel minuere temptaverit ; sit anathematizatus ab omnibus fidelibus hic 7 in futuro seculo nisi antea per satisfaccionem emendaverit .
Ego Athelwlf rex . consensi 7 subscripsi .
Ego Elmstan episcopus . subscripsi .
Alstan episcopus . subscripsi .
Aethelwlf dux . subscripsi .
Osrich dux subscripsi .
Eanwlf dux . subscripsi .
Aetherich dux . subscripsi .
Canwlf dux . subscripsi .
Cearl dux . subscripsi .
Aethelmund abbas . subscripsi .
Wlflaf abbas . subscripsi .
Beorhtelm abbas . subscripsi .
Aegheard minister .
Milred minister .
Osmund .
Aella .
Wlfhere .
Alastan .
Ceolmund .
Kyneheheah .
Kyneheah .
Dudda .
Aethelred .
Wichtgar .
Eadred .
Aethelbald .
Lulling .
Cealmund .