S 788

A.D. 972. King Edgar to Worcester Abbey; grant of privileges and confirmation of land at Worcester, vats at Middlewich and Netherwich in Droitwich, furnaces at Witton in Droitwich, and land at Nortun (for Hortun) and at Westwood near Droitwich, all in Worcs. Latin.

Archive: Worcester

MSS: 1. Somers Ch. 16 (lost)
2. BL Cotton Vitell. C. ix, 131r (s. xvii; incomplete; ex 1)

Printed: Smith, Bede, pp. 775-7 ex MS 1; Hearne, Heming, p. 568 ex MS 2; K 574 ex Smith; B 1284 ex Smith.

Comments: Wanley, Catalogus, p. 302, n. 16; Stevenson 1899, p. 42; Stevenson 1904, p. 202 n. 3, more or less suspicious; Stevenson 1912, p. 6 n. 17, belongs to suspicious group of charters; John 1960, p. 104, spurious; John 1960/1, p. 357, spurious; Chaplais 1966/1, p. 165, probably forged (= 1973, p. 49); John 1966, pp. 181-209, esp. pp. 206-7, crude Worcester fabrication; Finberg, ECWM, no. 303, spurious, based on S 786; HRH, p. 231, spurious, subscriptions identical with S 786 to end of duces; Sawyer 1975, p. 86, manifest forgery, based on S 786; Whitelock, EHD, p. 371, based on S 786; Keynes 1980, pp. 98-100, spurious; Hooke 1990, p. 148.

Notes: A list of Worcester estates to which the privilege applied is missing from all extant copies.

Ðis is se freolse 7 ðara landa boc ðe Eadgar cyning geuþe into Wigera ceastre Gode to lofe 7 sancta Marian 7 sancte Benedicte .

+ Orthodoxorum vigoris æcclesiastici monitu creberrime instruimur . ut illi oppido subjecti suppeditantes famulemur . qui totius mundi fabricam miro ineffabilique serie disponens microcosmum Adam videlicet tandem quadriformi plasmatum materia almo ad sui similitudinem instinctum spiramine . universisque in infimis formaverat uno probandi causa excepto vetitoque præficiens paradisiace amænitatis jocunditate collaterana Eva scilicet comite decentissime collocavit . Larvarica pro dolor seductus cavillatione versipellis suasibilisque tergiversatione viraginis pellectus . anaðematis alogia ambro pomum momordit vetitum 7 sibi de posteris in hoc erumpnoso dejectus seculo letum promeruit perpetuum . Vaticinantibus siquidem profetis 7 celitus superni regis diuturna clamdestino præsagia dogmate pro mentibus nitide orðodoxis . eulogium ex supernis deferens . non ut Judeorum seditiosæ linguæ fatetur loquacitas . sed priscorum atque modernorum . lepidissimam ambiens facundiam . Arrianas Sabellianasque proterendo nenias anagogico infrustrans famine nosque ab obtunsi cecitate umbraminis ad supernorum alacrimoniam patrimoniorum advocans . angelus supernis elapsus luminibus in aurem intemeratæ virginis ut evangelica promulgant famina . Stupenda cecinisse videtur carmina . Cui ecclesia tota caðolica consona voce altibohando proclamat . 'Beata es virgo Maria que credidisti perficientur in te quæ dicta sunt tibi a domino' 1 . Mirum dictu incarnatur verbum 7 incorporatur scilicet illud . de quo evangelista supereminens universorum altitudine sensuum inquit . 'In principio erat verbum 7 verbum erat apud Deum 7 Deus erat verbum' et reliqua . Qua videlicet sumpta de virgine incarnatione antiquæ virginis facinus demitur et cunctis mulieribus nitidis præcluens taumatibus decus irrogatur . Intacta igitur redolente Christi divinitate passaque ipsius humanitate . libertas addictis clementer contigit servulis .

Hinc ego Eadgar altiðrono ammiculante Anglorum ceterarumque gentium in circuitu triviatim persistentium basileus . ut huius libertatis altiðroni moderatoris clementia merear . optinere consortium coenobio loco celebri qui ab huius prosapiæ incolis Wigorna [ceaster] nobili nuncupatur vocabulo situm . genetricique domini nostri semper virgini Mariae . necnon beato Petro apostolorum principi . ejusque coapostolo Paulo dedicatum habetur monachis regulariter degentibus monastici æternam privilegii concedo libertatem . quatenus post decessum . N . . . . . egregii cujus temporibus hæc libertatis restauratio Christo suffragante concessa est . quem sibi universa præfati cenobii congregatio apto elegerit consilio secundum regularia beati Benedicti instituta abbatem juste ex eodem fratrum cuneo eligens constituat .

Huius privilegii libertas deinceps usu perpetuo a cunctis teneatur caðolicis . nec extraneorum quispiam tyrannica fretus contumacia in prædicto monasterio jus arripiens exerceat potestatis . sed ejusdem cenobii collegium perpetuæ ut prædixi libertatis glorietur privilegio . Sit autem præfatum monasterium omni terrenæ servitutis eodem tenore liberum . quo a precessore nostro a rege videlicet Coenulpho orðodoxæ fidei strenuissimo fuerat uti vetusto continetur privilegio Beornoðo duce optinente solutum . agri equidem qui ad usus monachorum domino nostro Jhesu Christo ejusque genitrici Mariae priscis modernisque temporibus a regibus 7 religiosis utriusque sexus hominibus 7 a me ipso restituendo jure concessi sunt . Tempore siquidem quo rura quæ domino devoto concessi animo injuste a sancta Dei æcclesia ablata fuerant . perfidi quique novas sibi hereditarias kartas usurpantes ediderunt . Sed in patris 7 filii 7 spiritus sancti nomine precipimus . ut caðolicorum nemo easdem recipiat . sed a cunctis repudiatæ fidelibus inaðemate deputentur . veteri jugiter vigente privilegio .

Hæc sunt nomina terrarum quæ ad Wigornam pertinent : .

Prephato quoque coenobio trium jugerorum quantitas 7 duo prædia in famosa urbe quæ ab accolis dicitur Uuigorna ceaster accidunt quæ sub ejusdem conditione libertatis perpetualiter in nomine domini nostri Jesu Christi . haberi præcipio . 7 ad usum conficiendi salis duobus in locis . XVIII . doliorum sicut on middelwic . X . 7 on Neoðomæst wic . VIII . 7 duarum fornacium statio on Wittune . 7 vas quæ dicitur Westrincge cum uno manso 7 dimidium mansi in loco qui dicitur Nortun . 7 dimidium mansi in loco qui dicitur æt Westwuda ejusdem perpetualiter sint libertatis : .

Siquis vero tam epilempticus philargiriæ seductus amentia quod non optamus hanc nostræ munificentiæ dapsilitatem ausu temerario infringere temptaverit . sit ipse alienatus a consortio sanctæ Dei æclesiæ necnon 7 a participatione sacrosancti corporis 7 sanguinis Jesu Christi filii Dei per quem totus terrarum orbis ab antiquo humani generis inimico liberatus est . 7 cum Juda Christi proditore sinistra in parte deputatus . ni prius hic digna satisfactione humilis penituerit quod contra sanctam Dei æcclesiam rebellis agere præsumsit . nec in vita hac practica veniam nec in ðeorica requiem apostata obtineat ullam . sed eternis baratri incendiis trusus cum Anania 7 Saphyra jugiter miserrimus crucietur : .

Anno dominicæ incarnationis . DCCCC . LXXII . scripta est . huius munificentiæ singrapha his testibus consentientibus . quorum inferius nomina secundum uniuscujusque dignitatem utriusque ordinis decusatim domino disponente caraxantur :--

Ego Eadgar Brittanniæ Anglorum monarchus hoc taumate donum agiæ crucis roboravi : .
Ego Dunstan Dorobernensis æcclesiæ archiepiscopus . ejusdem regis benevolentiam confirmavi : .
Ego Oswold Eboracensis basilicæ primas huic regali dono assensum prebui : .
Ego Aþelwold Uuintoniensis presul edis canonica subscriptione manu propria depinxi : .
Ego Aelfstan Lundoniensis caðedræ pontifex signum sanctæ crucis lætus impressi : .
Ego Aelfwold Scireburnensis caðedre antistes hoc intepidus donum corroboravi : .
Ego Brihþelm plebis Dei famulus huius regis dapsilitati lætabundus applausi : .
Ego Alfwold legis Dei catascopus testudinem agiæ crucis jussu regis impressi : .
Ego Alfstan Rofensis sedis archimandrita tauma crucis agiæ hilaris imposui : .
Ego Eadelm commissarum plebium speculator hoc eulogium gaudens firmavi : .
Ego Wynsige Dei allubescente gratia spiritualis ovilis opilio hanc largitionem consolidavi : .
Ego Aðulf domino codrus amminiculante hoc donum tropheo sanctæ crucis confirmavi : .
Ego Alfðryð præfati regis conlaterana hoc sintahma cum sigillo sancte crucis subscripsi : .
Ego Ælfric abbas subscripsi : .
Ego Æscwig abbas consensi : .
Ego Osgar abbas dictavi : .
Ego Æðelgar abbas impressi : .
Ego Cineweard abbas depinxi
Ego Foldbriht abbas descripsi : .
Ego Ælfæh abbas confirmavi : .
Ego Sideman abbas corroboravi : .
Ego Osweard abbas consensi
Ego Brihteah abbas impressi : .
Ego Goduuine abbas consensi : .
Ego Brihnoþ abbas assensi : .
Ego German abbas firmavi : .
Ego Ælfere dux : .
Ego Oslac dux : .
Ego Aeþelwine dux : .
Ego Brihnoþ dux : .