S 783
A.D. 971. King Edgar to Glastonbury Abbey; grant of privileges. Latin with English.
Archive: Glastonbury
MSS: 1. Marquess of Bath, Longleat, 39, 60v-61r (s. xiv)
2. Cambridge, Trinity College, R. 5. 33, 12v-13r (s. xiii)
3. BL Cotton Tib. A. v, 80r-82r (s. xv)
4. BL Harley 258, 118v-119v (s. xvii)
5. BL Royal 13 D. ii, 37v-38r (s. xii)
6. Bodleian, Dugdale 21, 114v-115v (s. xvii; incomplete)
7. Bodleian, Rawl. B. 252, 23r-24r (s. xvii)
8. Bodleian, Wood empt. 1, 68rv (s. xiv)
Printed: Mon. Angl., i. 16-17; Alford 1663, iii. 365-6; Hearne, John of Glastonbury, i. 133-7 ex MS 3*; Hearne, Adam of Domerham, i. 78-82 ex MS 2; Wilkins, Concilia, i. 258-9; K 567 ex Mon. Angl. and MS 3*; Mon. Angl., i. 26-7 (no. 9) ex MS 3*, 43 (no. 64) ex MS 8; Stubbs, William of Malmesbury, G.R., i. 170-2 ex MS 5; Thorpe, pp. 245-7; B 1277 ex K, Stubbs and MS 2*; Scott 1981, pp. 122-7, with translation; Carley, Glast. Chron., pp. 132-7, with translation, ex MSS 2, 3 etc.
Comments: Davidson 1884, p. 15, spurious; Stevenson 1904, p. 305 n. 7, forgery; Finberg, ECW, no. 513, spurious; Finberg 1969, p. 82, some portions may be genuine; Scott 1981, pp. 31-2, 12th-century forgery, perhaps by William of Malmesbury, pp. 203-4 nn. 122, 123; Costen 1992, p. 38; Abrams 1996, p. 37, on MS source, pp. 128-30, on relationship with other Glastonbury grants of privileges, pp. 56, 76-7, 131, 154, 166, 170, 179, 192, 209, 218 n. 5, on churches mentioned in charter.
Privilegium Edgari Regis .
In nomine domini nostri Jhesu Christi .
Quamvis decreta pontificum et verba sacerdotum velud fundamenta moncium inconvulsis ligaminibus fixa sint tamen plerumque tempestatibus 7 turbinibus secularium rerum religio sancte ecclesie maculis reproborum dissipatur ac rumpitur . Iccirco profuturum succedentibus posteris esse decrevimus . ut ea que salubri consilio 7 communi assensu diffiniuntur nostris litteris roborata firmentur .
Quapropter dignum videtur ut ecclesia beate Dei genitricis semperque virginis Marie Glastonie . sicut ex antiquo principalem in regno meo optinet dignitatem . ita speciali quadam 7 singulari privilegii libertate per nos honoretur . Hoc itaque Dunstano Dorobernensi . atque Oswaldo Eboracensi archiepiscopis adhortantibus consenciente etiam 7 annuente Brictellino Fontanensi episcopo . ceterisque episcopis abbatibus 7 primatibus . ego Edgar divina disposicione rex Anglorum ceterarumque gentium in circuitu persistencium gubernator 7 rector in nomine alme trinitatis pro anima patris mei qui ibi requiescit 7 antecessorum meorum . presenti privilegio decerno . constituo . confirmo . ut predictum monasterium omnisque possessio ejus ab omni tributo fiscalium negotiorum nunc 7 in perpetuum libere 7 quiete permaneant 7 habeant socam 7 sacam . on stronde and on streame . 7 on wode and on felde on griþbrice . on burhbrice . hundredesetena . aðas . 7 ordeles . ealle . hordas . bufan eorðam . 7 beneoðam . infangeneþeof . 7 ut fangene þeof . 7 flemene ferðe , hamsocne . fride brice . forstealle . toll . 7 team ita libere 7 quiete sicut ego habeo in toto regno meo . Eandem quoque libertatem 7 potestatem quam ego in curia mea habeo tam in dimittendo quam in puniendo 7 quibuslibet omnino negotiis abbas 7 monachi præfati monasterii in sua curia habeant . Si autem abbas vel monachus quislibet loci illius latronem , qui ad suspendium vel ad quodlibet mortis periculum ducitur , obvium habuerit in itinere , habeant potestatem eripiendi cum ab imminenti periculo in toto regno meo .
Confirmo etiam et corroboro ut quod hactenus ab omnibus antecessoribus nostris diligenter observatum est , Fontanensis episcopus vel ejus ministri super hoc monasterium vel super parochiales ejusdem ecclesias , videlicet , Strete , Mirieling , Budeclega , Schapewyke , Sowy , aut super earum capellas , nec etiam super eas que in insulis continentur , scilicet , Bekeria , que parva Ybernia dicitur , Godeneia , Merteneseya , Ferramere, Paþeneberga . 7 Adredeseya , nullam potestatem omnino habeant , nisi tantum cum ab abbate causa dedicandi vel ordinandi advocati fuerint ; nec eorum presbiteros ad synodum suam vel ad capitulum , vel ad quodlibet placitum convocent , nec ab officio divino suspendant , et omnino nullum jus in eos exercere presumant . Monachos suos , et predictarum ecclesiarum clericos , secundum antiquam ecclesiæ Glastoniensis consuetudinem et apostolicam auctoritatem archipresulis Dunstani et omnium episcoporum regni mei assensu , abbas a quocumque comprovinciali episcopo voluerit ordinari faciat . Dedicationes vero ecclesiarum , si ab abbate rogatus fuerit , Fontanensi episcopo permittimus . In Pascha quoque crisma sanctificationis et oleum a Fontanensi episcopo ex more accipiat , et per prefatas ecclesias suas distribuat . Hoc etiam super omnia Dei interdictione et nostra auctoritate , salva tamen sanctæ Romanæ ecclesiæ et Dorobernensis dignitate , prohibeo , ne persona cujuscumque potestatis , sive rex , sive episcopus , sive dux , aut princeps , vel quilibet ministrorum eorum Glastoniæ terminos vel supradictarum parochiarum , perscrutandi , rapiendi , placitandi gratia , vel quicquam aliud faciendi quod contrarium possit esse ibidem Deo servientibus , intrare presumant ; abbati tantummodo et conventui potestas sit , tam in notis causis quam in ignotis , in modicis et in magnis , et omnibus omnino negociis , sicut supra memoravimus . Quisquis autem huius privilegii mei dignitatem qualibet occasione cujuscumque dignitatis , cujuscumque ordinis , cujuscumque professionis , pervertere vel in irritum deducere sacrilega presumpcione amodo temptaverit , sciat se proculdubio ante districtum judicem titubantem tremebundumque rationem redditurum nisi prius digna satisfactione emendare studuerit .
Acta est hec privil[eg]ii pagina et confirmata apud Londoniam . communi consilio omnium primatum meorum anno ab incarnacione domini nostri Jhesu Christi . DCCCC . LXXI . Indictione quartadecima . Huius doni constipulatores fuerunt quorum nomina inferius carraxari videntur .
Ego Edgar rex tocius Britanniæ præfatam libertatem cum sigillo sancte crucis confirmavi .
Et Ego Eilfgiva ejusdem regis mater cum gaudio consensi .
Ego Edward clito patris mei donum cum triumpho sancte crucis inpressi .
Ego Kinadius rex Albanie adquievi .
Ego Mascusius archipirata confortavi .
Ego Dunstanus Dorobernensis archiepiscopus .
Oswal . Eboracensis primas .
Athelwol . Wyntoniensis episcopus .
Brithtelm Fontanensis episcopus .
Hii et multi alii quorum nomina alibi annotantur consentientes et confirmantes signum crucis impresserunt .