S 193

A.D. 841 = 840 (Tamworth, Staffs., 25 Dec.). Berhtwulf, king of Mercia, to Eanmund, abbot of Bredon (? Breedon-on-the-Hill, Leics., or Bredon, Worcs.), and his community: grant of privileges, in return for 120 mancuses of pure gold and liturgical obligations. Latin.

Archive: Worcester (ex Bredon, Worcs., or Breedon-on-the-Hill, Leics.)

MSS: 1. Lost original
2. BL Cotton Nero E. i, pt 2, 183r (s. xi; short version)
3. BL Cotton Tib. A. xiii, 13rv (s. xi1)
4. BL Cotton Vitell. C. ix, 130rv (s. xvii; incomplete; ex 1)

Printed: Mon. Angl., i. 122-3; Hearne, Heming, pp. 28, 458-60 ex Mon. Angl., p. 566 ex MS 4; K 248; Mon. Angl. (rev. edn), i. 589 (no. 18); Thorpe, pp. 92-3; B 434 ex MS 3; B 435 ex MS 2; Earle, pp. 312-14.

Comments: Stubbs 1861/1, p. 203, spurious; Thorpe, p. 92 n.; Stenton 1918, p. 445 n. 57, spurious (= Stenton 1970, p. 59 n. 3); Stenton 1933, p. 318 n. 3, applies to Bredon, Worcs., cf. S 197 (= Stenton 1970, p. 184 n. 3); Finberg, ECWM, no. 249, authentic, applies to Bredon, Worcs.; O'Donovan 1972, pp. 43-4, unpromising but may be acceptable; O'Donovan, Sherborne, p. 23, dubious; Hooke 1990, p. 99; Sims-Williams 1990, p. 103 n., probably refers to Breedon-on-the-Hill, as does S 197; Foot 1992, p. 191 n. 149, on a formula.

Breodun .

Px Aio et alto domino Deo Zabaoth regnante in ævum . Siquidem humani generis prosapia de primo patre et matre oriundus in hanc seculum venit . et sic per longa . vaga . temporum spatium diversis nationibus derimuntur . Ut janitor caelestis bibliothece et vas electionis predicator egregius apostolus Paulus dixit . 'Preteriit enim figura huius mundi' . quoniam in velocitate dies et anni deficiunt . et iterum sagax sophista

qui quondam Solymis dives regnavit in arvis .

katolectico versu cecinit dicens .

Non semper licet gaudere . fugit hora qua jacemur .

Et ideo sunt omnes nostræ series litterarum apicibus confirmandas ne posteris ex memoria labere possit . Quicquid facta præcedentium patrum ac regum firmiter statuerunt .

Qua de re ego Berhtuulf domino disponente rex Merciorum . mihi et omnibus Mercis in æternam elemosinam . donans donabo Eanmundo venerabili abbati et ejus familie on Breodune cum licentia et testimonia obtimatum gentis Merciorum . hanc libertatis gratiam . id est ut sit liberatum et obsolutum illud monasterium in æternitatem . ab illis incommodiis quam nos Saxonica lingua fæstingmen dicimus; Christo domino teste et omnibus sanctis in celis . tam diu fides catholica et baptismum Christi in Brittannia servetur . Ob huius 'rei' gratiam . ipse vero supradictus Eanmund abbas et illius sancta congregatio Breodunensis monasterii dederunt mihi et omnibus Mercis regaliter perfruendum et possedendum in famoso vico in Tomeworðie . Magnum discum argenteum valde bene operatum ac faleratum in magno pretio . et . c . xx . mancusas in auro puro . similiter etiam decantaverunt duodecim vicibus . c . psalterios et . c . xx . missas pro Berhtwulfum regem et pro illius caros amicos et pro omnem gentem Merciorum . ut eorum libertas firmior ac stabilior permaneat in eorum . et ut illius regis memoria et amicorum ejus qui hanc pietatem in elemosinam sempiternam omnibus Mercis ille congregatione on Breodune donaverat . In eorum sacris orationibus jugiter permaneat usque in evum . insuper in Dei omnipotentis nomine et novem ordinibus angelorum et omnium electorum Christi præceptum ponimus . ut nullus umquam regum vel pri'n'cipum aut alicujus personis homo magnis sive modicis . in aliquo tempore hanc præscriptam libertatis gratiam infringere ausus sit . sed semper stabilis et indiscussa firmiterque firmata ille congregatione on Breodune . coram Deo et hominibus jugiter permaneat in evum .

Hæc autem cartula caraxata est anno dominice incarnationis . dccc o . xli . indictione . iiii . in die natalis domini in celebre vico on Tomeworðie . His testibus consentientibus et signum crucis Christi scribentibus quorum subter nomina notata sunt .

+ Ego Ber'h'tuulf largiflua Dei munificentia rex Merciorum hanc meam libe'r'tatis gratiam ac omnium Merciorum cum signo sanctæ crucis firmiter consignabo .
+ Ego Sæðryð regina consensi et subscripsi .
+ Ego Cyneferð episcopus consensi.
+ Ego Aldred episcopus consensi.
+ Ego Berehtred episcopus consensi.
+ Ego Heaberht episcopus consensi.
+ Ego Cuðuulf episcopus consensi.
+ Ego Eanmund abbas consensi.
+ Ego Wihtred abbas consensi.
+ Ego Ceolred abbas consensi.

Breodun :--

Agio et alto domino Deo saboth regnanti in evum honor . Cujus clementia disponente ego Berhtulf rex Merciorum in æternam elemosinam donans do Eanmundo venerabili abbati et ejus familiæ on Breodune cum licentia et testimonio optimatum gentis Merciorum . hanc libertatem . id est ut sit liberatum et absolutum illud monasterium in æternum . ab illis incommodis quæ nos Saxonica lingua fæstingmenn dicimus . Christo domino teste et omnibus sanctis in cælis . quamdiu fides catholica et baptismum Christi in Bryttannia servetur . Ob huius rei gratia . supradictus abbas omnisque congregatio Breodunensis dederunt mihi in famoso loco Tomweorðin . magnum discum optime ex argento fabricatum ; '7' in . cxx . mancusis . auri puri . et insuper cantaverunt . mihi . c . psalteria . et . cxx . missas . ut hæc libertas firmior ac stabilior permaneat . et ut rex et amici ejus in evum participes orationum sint sepedictæ familiæ Breodunensis monasterii .

Insuper in Dei omnipotentis nomine et . ix . ordinum a'n'gelorum et omnium electorum Christi preceptum ponimus . ut nullus umquam regum vel principum aut alicujus personæ homo . magnus seu modicus in aliquo tempore hanc præscriptam libertatis gratiam infringere ausus sit . sed semper stabilis et indiscussa permaneat in evum .

Hæc autem karta karraxata est . anno dominicæ incarnationis . dccc o . xli o . indictione . iiii . in die natalis domini . in celebri vico Tomweorðin . his testibus consentientibus quorum nomina hic notantur .

+ Ego Berhtulf rex hanc donationem signo crucis munio .
+ Ego Sæþryþ regina dono domini mei regis consensi.
+ Ego Kinefyrð episcopus.
+ Ego Aldred episcopus.
+ Ego Berhtred episcopus .
+ Ego Heaberht episcopus .
+ Ego Cuþwulf episcopus .
+ Ego Eanmund abbas .
+ Ego Wihtred abbas.
+ Ego Ceolred abbas :--